Icoon: Beheren reeën

Beheren populatie reeën

Bijgewerkt: 2025-04-12T12:11:00+01:00


Duurzaam beïnvloeden van populaties in het wild levende dieren zoals reeën betekent het beheren op een manier die zowel de huidige behoeften vervult als de toekomstige generaties niet in gevaar brengt. Het draait om het vinden van een balans tussen economische, ecologische en sociale belangen.

Enkele kernprincipes zijn:

  • Behoud van biodiversiteit: Het beschermen van leefomstandigheden van verschillende soorten en dus hun leefomgeving.
  • Langetermijnvisie: Plannen maken die niet alleen op korte termijn voordelen opleveren, maar ook op lange termijn duurzaam zijn.
  • Maatschappelijke betrokkenheid: Lokale belanghebbenden betrekken bij beslissingen en beheerpraktijken.
  • Duurzaam gebruiken van hulpbronnen: Zorgen dat natuurlijke hulpbronnen, zoals natuur, water, planten en dieren niet verdwijnen.

Er zijn verschillende toepassingen om reeënpopulaties en hun leefomgeving op een verantwoorde manier te beheren.

Voorbeelden:

  • Kennisdelen en samenwerking: Het betrekken van lokale gemeenschappen en boeren bij het beheer van reeënpopulaties. Door samen te werken en kennis te delen, kunnen duurzame beheerpraktijken effectiever worden geïmplementeerd.
  • Gebruik van natuurdrone-technologie: Natuurbeheerders en gebruikers van het landschap helpen met inzetten van drones met warmtebeeldcamera's om reekalveren en andere dieren op te sporen en veilgstellen. Dit helpt om onbedoelde schade aan de dieren te voorkomen.
  • Verbeteren van leefomgevingen: Het creëren van overgangen tussen landbouwgrond en natuurgebieden door het aanplanten van struiken en bomen. Dit biedt reeën beschutting en voedsel, wat bijdraagt aan hun welzijn.
  • Plaatsen van ecoducten, faunabruggen en rasters: Deze voorzieningen helpen het Versnipperen van de leefomstandigheden voorkomen, reeën veilig wegen over te steken en Verminderen van het aantal verkeersongevallen. Dit draagt bij aan zowel de veiligheid van de dieren als van mensen.
  • Adaptief beheren populatie dieren: Deze aanpak is gericht op het behalen van specifieke doelstellingen. In plaats van te focussen op de dichtheid aan dieren, richt adaptief beheer zich op het behalen van gewenste doelstellingen. 


Als we reeën zien dan smelten onze harten. De bambi's laten menig mens een geweldig moment ervaren. De keerzijde van samenleven met reeën mag dan even niet genoemd worden. Een botsing met een ree lijkt dan, even, aanvaardbaar.

Reeën zijn echter heel goed in staat zich in Nederland te handhaven en te verspreiden. Het gaat zelfs zo goed met de reeën dat Samenleven met reeën leidt tot beheer van de populatie.

Het is opvallend hoe dit samenleven enerzijds is uitgegroeid tot een vergaand aanpassen van mens aan dier en dier aan mens. En anderzijds leidt tot harde maatregelen zoals het beheer van de populatie reeën. Tot 2015 was dit volledig gebaseerd op vrijwilligheid van lokale beheerders. Inmiddels zijn overheden begonnen jagers in wildbeheereenheden aan te sturen om in te grijpen in de populatie* en profiteren predatoren zoals de de wolf van het optimale beheer van de propulatie.

's Nachts kunnen de reeën onze sier- en moestuin bezoeken en overdag vormen de reekalveren in het te maaien gras een belemmering in de landbouw. Als we een wandeling maken in het bos verleiden reeën onze honden om op jacht te gaan. Als het dan weer wat rustiger wordt vegen de reebokken de jonge aanplant van de boswachter of vreten zij rozenbottels op die bestemd zijn voor bloemstukjes. En dan zijn er nog de meer dan 7000 Aanrijdingen met dieren die los van mogelijke gevolgen voor betrokken personen gemiddeld €1.500 per botsing kosten. Dat is € 10.500.000. In die berekening hebben we niet de letselschade meegenomen en de indirecte schade door vertragingen.

We voorkomen een deel van dit leed en deze schade door Adaptief beheer.

Wij vermoeden dat het ree en diens voorkomen het resultaat is van succesvol beschermen en beheren van de in het wild levende grote hoefdieren in Nederland. Dat beheer vraagt om adequate benadering, Regelgeving en veel tijd, kennis en vaardigheden van de beheerder(s).

* Voorbeeld:Aanwijzing overheid tot beheer van de populatie reeën

Afbeelding: Het resultaat van faunabeheermaatregelen: Reeën

Naar mate mensen het ree vanuit een beschermde status zijn gaan beheren en wij bovendien de omgeving op een meer natuur gerichte wijze gingen onderhouden nam het Aantal reeën in Nederland spectaculair toe.

Daarom kunnen afhankelijk van de doelstelling van een terreinbeheerder beheermaatregelen nodig zijn om de reeën te beschermen, te weren, te krijgen of te doden. Eén van de doelen kan zijn het verminderen van het aantal Wildaanrijdingen. Dat kan met name door het beïnvloeden van de leefomgeving maar ook door het beïnvloeden van het aantal reeën. De huidige wetgeving biedt daarvoor onvoldoende hulpmiddelen. Essentieel is de behoefte om het beheer te onderbouwen.  Dat vraagt  om registreren van essentiële informatie in een herbruikbaar format voor de gegevens.  

De belangen rond het ree
Natuurbeheerders en grondgebruikers zoals jagers hebben een groot belang bij een redelijke dichtheid aan gezonde reeën. Zij vinden het boeiend om alle ins en outs van dieren te kennen en schromen niet om maatregelen te nemen. De beheerders zijn verenigd in Wildbeheereenheden en hebben een direct belang bij het goed beheren van flora en fauna. Zij zouden zichzelf en wij hen voortdurend de vraag kunnen stellen: Gaat het goed met de reeën in mijn gebied, mijn omgeving, in Nederland en hoe kunnen we de beheermethode verbeteren. Dat gebeurt ook. Daarbij denken zij enerzijds aan het beheer van de leefomgeving en anderzijds aan de reeën. De motivatie om dat te doen is tegenwoordig gefundeerd op het voorkomen van wildaanrijdingen, schade aan belangen van derden en ongewenste ontwikkelingen in de populatie.

De belangrijkste stap die zij hebben genomen is het uitgangspunt: Het ree is beschermd tenzij ... Dat onder voorwaarden Jagen heeft voor reeën geleid in een gecontroleerde uitbreiding van de populatie. Helaas is daardoor het directe belang van de beheerder verschoven naar die van de omgeving. En is er daardoor een risico dat de motivatie om de vraag "Gaat het goed met de reeën?" te beantwoorden.

Dat heeft geleid tot de vraag om bruikbare hulpmiddelen zoals draagkracht bepalen, betere schattingen van aantallen reeën en betere indicatoren voor de ontwikkeling van de populatie. Met name de methoden die gebaseerd zijn op het Wegen en meten van de gezondheid/conditie van het ree (methoden Smith en Poutsma) en het bepalen van de draagkracht van de leefomgeving (methoden de Achterhoek, van Haaften) zijn veel toegepast. Tegenwoordig ligt de focus meer op Adaptief beheren. Daarom zijn er handreikingen gemaakt voor het beheer van reeën. Deze kunnen leiden tot een periodieke vergunning op basis van een faunabeheerplan en jaarlijks terugkerende cycli van inventariseren, plannen maken, uitvoeren. De vergunning periode wordt afgesloten met een evaluatie van het faunabeheerplan van het betreffende deelgebied, vaak de betreffende provincie.

Naast het beheer zoals hierboven geschetst zijn er ook lokaal beheerders die streven naar vergaand zelfregulerende natuur. De meest vergaande vorm is die rond kwaliteit van de bodem en dien ten gevolge maximaal aantal grote grazers dat ontstaat. Een veel besproken voorbeeld zijn de Oostvaardersplassen. De leefomstandigheden nemen in zo’n gebied zodanig toe en af dat de dieren in aantal toenemen en sterven zodanig dat een soort als een ree in aantallen snel sterft en verdwijnt bij gebrek aan migratie mogelijkheden.

Cookies instellen