Kijk de video: Onderzoek naar diergedrag Reewild
https://www.over-reeen.nl/Portals/0/afbeeldingen/video/onderzoek_naar_diergedrag_reewild_1978_420.jpg
https://www.youtube.com/watch?v=S4jRcu1tArI
Film over telemetrisch-onderzoek aan en naar reeën door het RIN. (Rijksinstituut voor Natuurbeheer).
2011-06-30T00:00:00+01:00

Reeën waarnemen

Bijgewerkt: 2025-01-05T14:00:00+01:00

Als je reeën wilt zien, bestuderen of tellen moet je je goed voorbereiden. Reeën zie je de eerste keer meestal per ongeluk. Je wandelt of rijdt ergens door het buitengebied en plots wordt je aandacht gevestigd op of getrokken door een opvallende verschijning en ontstaat de behoefte het dier te leren kennen. We hopen dat wij je daarbij helpen en dat je het ree leuk, leerzaam en inspirerend vindt.

Naast dit reeën zien kennen we ook andere doelen en methoden om reeën te zien zoals warmtebeeld-detectie en wild camera's.

Je kunt de dieren vrijwel heel Nederland waarnemen als je je maar goed voorbereidt. Door die voorbereiding weet je wanneer de kans het grootst is om reeën te zien, waar je het best kan kijken en hoe je het meeste succes hebt.

Zo bespaart je veel trips als je het gedrag van reeën kent. Als je weet wat een ree kan en doet. En welke activiteiten terugkeren, zowel gedurende het jaar als de dag. Met die kennis kunnen we ook reeën tellen.

Reeën spotten doen je door in op een rustige plek in het buitengebied waar de natuur niet intensief wordt beheerd. Gedurende de avond- en ochtendschemering kun je de overgangen tussen bos en weide bekijken. Als je dat doet van een afstand van meer dan honderd meter zul je de dieren niet in hun leefgebied storen en ook kunnen wachten tot ze komen. Dat kan even duren maar een half uur na de formele zonsondergang verwachten wij succes!

Heel andere manier van waarnemen zijn het zoeken van sporen, de leeftijd bepalen of aan het ree wegen en meten. Als we gericht reeën gaan bestuderen is het interessant om te weten of we in het gebied reeën kunnen aantreffen. Dat kun je doen door draagkracht bepalen.

Bij de voorbereiding van reeën kijken hoort ook dat je weet wat het ree kan. Reeën hebben namelijk zeer gevoelige zintuigen. Bij verstoring vluchten ze bijna onmiddellijk en zullen zij jou proberen te blijven waarnemen. Zowel de ogen, neus als de oren zijn daarbij de belangrijkste zintuigen.

Weet dat als een ree wil waarnemen waar het 'gevaar' vandaan komt ze doodstil blijft staan. Je ziet alleen de oren draaien. Hoort het ree iets dan kijkt het dier in die richting. Die ‘truc’ kun jij ook toepassen. Hoor of zie je iets maar je weet niet wat het is stop dan. Beweeg niet, maak geen geluid, bevries en start met luisteren en rustig rondkijken zonder geluid te maken. Reeën, kunnen namelijk slecht objecten zien. Reeën kunnen blauw tinten goed van alle andere kleuren onderscheiden. Daardoor zijn ze goed in staat veranderingen in hun omgeving, beweging, te zien. Alle andere kleuren zijn namelijk tinten van groen!

Daarnaast is het gehoor van het ree goed ontwikkeld. De oren zijn voortdurend bezig om de omgeving af te luisteren.

Tenslotte kunnen reeën goed ruiken. Zij proberen het onbekende zoals een partner of gevaar te leren kennen door heimelijk om het onbekende heen te gaan en de geur op te snuiven bijvoorbeeld van jou.

Wat betekent dat nu?
Kies je kleding zodanig dat je voor reeën niet opvalt in de omgeving. We noemen dat camouflage. Kleuren met uitzondering van blauw tinten zijn voor reeën geen probleem. Nog beter is dat de kleuren, patronen en/of structuur van de kleding aangepast zijn aan de omgeving, bijvoorbeeld sneeuw = wit. Dus in ieder geval geen blauw!

Houd rekening met de windrichting als je naar een interessante locatie toe gaat. Hoor je iets of denk je een ree te zien: stop dan. Bevries en kijk rustig rond zonder geluid te maken. Probeer op te gaan in de natuur. Dat geldt voor iedereen ook je huisdier in je gezelschap. Eerst met de ogen en dan met het lichaam 'rondkijken'.

Afbeelding: Reeëntellen in de Weerribben


Dus probeer altijd tegen de wind in de plek waar je reeën wilt gaan bekijken te benaderen. Wees daarbij stil en houdt rekening met de keus van je kleding. Als je dat doet zal het je verrassen hoe dicht je bij een ree kunt komen zonder dat deze je waarneemt. Succes!

Je kunt je waarneming o.a. melden via onze sociale media en ons contactformulier.

Afbeelding: Claas infrarood wildredder

Het komt veel voor dat dieren zich ophouden in lang gras dat gemaaid moet worden. Landbouwmechanisatie en -onderzoek hebben zich gericht op het effectief vinden van de dieren. Om zo de dramatische gevolgen te vermeiden.

Van 2005 tot en met 2011 hebben beheerders van in het wild levende dieren daarom boeren en onderzoekers bij elkaar gebracht en ontstond het project "Entwickelung und Erprobung eines Trägersystems mit Sensortechniken zur auffindung wildlebender Tiere beim Mähen landwirtschaftlicher Flächen - Wildretter". Onder andere landbouwmachine-fabrikant Claas, de firma ISA industriële techniek, het Duitse centrum voor lucht- en ruimtevaart en de overheid hebben samengewerkt aan een automatische wildredder.

In 2012 hebben de projectpartners de ideeën uitgewerkt naar functionele ontwerpen voor in de praktijk bruikbaar systeem. Uitgangspunt is de infraroodsensor van ISA Industrie Elektronik geweest. Die sensor was op dat moment al enkele jaren op de markt, maar tot dan alleen in een uitvoering die door mensen kon worden gedragen. Als je ermee door het gras liep herkende deze via een rij van infraroodsensoren de warmte van wilde dieren en nesten in het gewas. Dat werkte tot een breedte van zes meter.

In de handel zijn ook enkelvoudige infraroodsensoren geweest. Je kunt deze vergelijken met een zaklamp die de warmte van het wild detecteert. Die hebben daardoor ook de beperking van een zaklamp zoals de hoek van de bundel die het zoekgebied beperkt. De bundel en hebben het resultaat van de speurtocht bepaalt.

Voor de infraroodsensoren is gebleken dat bij het toenemen van de buitentemperatuur overdag de warmtesensor minder bruikbaar werd. De hotspots gaan op in de reflectie van andere, opwarmende, objecten zoals paaltjes en bladeren van planten.

Afbeelding: Vergelijking sensorresoluties warmtedetectie


Daarnaast speelt de resolutie een belangrijke rol. Omdat de dieren vaak bedekt zijn door het gewas dient de sensor gedetaileerd te kunnen waarnemen. Daardoor kunnen tegenwoordig met de juiste materialen en mensen alle hotspots van reekalveren die zich in het te maaien gras bevinden gevonden gevonden worden. Belangrijk is dat het gehele perceel zorgvuldig wordt afgezocht.

De projectgroep heeft daarom de ISA-wildredder verbeterd en geschikt gemaakt voor rijdende trekkers. De juiste combinatie verhoogde aanzienlijk de kans dieren te vinden. Helaas is de snelheid van de machines zo groot dat vaak niet tijdig geremd kan worden. Dat is waarom de sensoren tegenwoordig naast de maaier in de volgende snede van het te maaien gras speuren of zelfs onder drones worden toegepast. De techniek brengt wilde dieren en nesten in kaart met gps, zodat het droneteam of de tractorchauffeur een werkgang lang de tijd heeft om actie te ondernemen.

De wildredders verjagen de dieren namelijk niet zelf.

Afbeelding: Infrarood waarneming reekalf


Gelijktijdig met het hierboven genoemde onderzoeksproject naar warmtedetectie, is de Zwitserse hogeschool voor Landbouw in Zollikhofen begonnen met het zoeken naar alternatieven voor het voorkomen van maaislachtoffers onder reekalveren. Men heeft in vacht gewikkelde lauwwarme polyethyleen flesjes als dieren in het landschap gelegd en deze met warmtesensoren opgespoord.

Vervolgens is de opsporingsapparatuur doorontwikkeld en onder drones geplaatst. En zijn de percelen afgezocht door de drones met behulp van satelliet-navigatie langs vliegroutes. Die vliegroutes ontstaan door het vliegen van opgegeven waypoint naar waypoint. Het onderzoek is in Zwitserland uitgegroeid tot het succesvolle Rehkitzrettung Schweiz.

In Nederland plaatste het huidige ROBOR Electronics uit Bentelo de techniek onder drones en optimaliseerde de benodigde hulpmiddelen voor toepassing in de weidevogelbescherming. Daardoor werden de middelen veel breder inzetbaar. Inmiddels is de techniek geïntegreerd in drones of wordt deze als payload aangeboden.

De systematiek met de drone heeft grote voordelen ten opzichte van de grondgebonden technieken. Zo is deze veel effectiever en werkt deze onafhankelijk van de maaimachine en perceelgrenzen. Dat heeft als voordeel dat er veel meer oppervlakte kan worden veiliggesteld en de tijd van de maaier niet anders beperkt wordt als nodig voor het in veiligheid brengen van de dieren.

Deze techniek is voor Kenniscentrum Reeën aanleiding geweest om zelf met een droneteam ervaring op te doen en die kennis te delen. Het centrum trok bijvoorbeeld het project: Bevorderen en verduurzamen biodiversiteit door inzet natuurdrone en facliteerde tot eind 2024 het organiseren van de Natuurdronenetwerk Nederland.

Met de natuurdrone worden grote oppervlakten afgezocht, de hotspots gelokaliseerd, gelabeld en desgewenst automatisch doorgestuurd aan de redders van de reekalveren en/of maaier.

Een electronisch wildwaarschuwingssysteem detecteert en waarschuwt mensen en/of dieren over de waargenomen kans op een aanrijding.

Veel wilde dieren, waaronder reeën, trekken min of meer langs dezelfde routes. De kruisingen die gelijkvloers zijn met wegen van mensen zijn daarom gevaarlijke locaties met het risico op een wildaanrijding. Met een geavanceerd wildwaarschuwingssysteem worden de wilde dieren daar naar speciaal ingerichte faunaoversteekplaatsen geleid. Voor die faunaoversteekplaats kan het overstekende wild gedetecteerd worden met een elektronisch wildwaarschuwingssysteem. Met dat systeem wordt, volautomatisch, de automobilist gewaarschuwd voor de in het wild gedetecteerde dier.

Om te komen tot de wilddetectie wordt, door deskundigen, de faunaoversteekplaats bepaald en voor de soorten, ingericht. In de oversteekplaats wordt het terrein voor de dieren afgeschermd tot aan de wildsluizen. In de doorgangen van de wildsluizen worden warmtesensoren of bewegingsmelders geplaatst die de dieren en mensen waarnemen zodra deze in de wildsluis terecht komen. Het systeem zorgt er vervolgens voor dat het systeem, volledig automatisch, de gebruikers van de weg attendeert op de naderende dieren. Dat gebeurt door middel van oplichtende led-signalen en het tijdelijke verlagen van het snelheidsadvies naar vijftig kilometer per uur.

In Overijssel zijn zeker 40 locaties waar met enige regelmaat ongevallen met overstekend wild voor konden komen. Het aantal geregistreerde dode dieren langs provinciale wegen was voor 2011 meer dan tweeduizend stuks per jaar. Meer dan de helft van de aanrijdingen veroorzaakten schades groter dan duizend euro. Gelukkig zijn er weinig met ernstige slachtoffers onder mensen. Het gaat bij deze aanrijdingen met in het wild levende dieren om zowel kleine dieren zoals egels, marters en vogels als om grote dieren zoals vossen, dassen en reeën. Inmiddels heeft de provincie Overijssel jaar in jaar uit vijfennegentig procent minder aanrijdingen met reeën. Met name dit blijvende effect van de elektronische wildwaarschuwingssystemen maakt het systeem uniek en opzienbarend. Na ruim vier jaar heeft de contactpersoon van de provincie Overijssel verklaard dat deze Elektronische Wildwaarschuwingssystemen uitermate succesvol zijn en onkosten besparend. De systemen zijn ontwikkeld en uitgevoerd door Traffic2000 onder de merknaam Prowild.

Cookies instellen