Populatie schatten

Als je tot de conclusie komt dat je de populatie reeën wilt beïnvloeden doe je dat op basis van inzicht door kennis van:

1. Het gewenste effect
2. De huidige populatie
3. De ontwikkeling naar het gewenste effect
4. De bijbehorende populatie

Kennis verzamelen is de basis om inzicht te krijgen en invloed te hebben. Natuurlijk kun je de boel de boel laten en maatregelen te kust en te keur nemen. Dan is echter die invloed niet te sturen en niet te onderbouwen. Daar maken voor en tegenstanders graag gebruik van.

Geen van de onderwerpen die een rol spelen in het beheer van reeën zijn keihard. We zien bijvoorbeeld niet alle reeën tijdens het tellen. Om stappen te kunnen nemen, een doel te bereiken nemen wij mensen dingen aan, gaan we van een bepaalde situatie uit. Aannames zijn zo goed mogelijk onderbouwde uitgangspunten. Het zijn geen onomstotelijk bewezen feiten. Bijvoorbeeld nemen we het aantal reeën dat in een gebied leeft aan. Het aantal dieren is steeds onder invloed van omstandigheden tijdens het voortplanten, leven. Die omstandigheden bepalen ook de sterfte.

Een aanname kan beginnen met een gok. Je vermoed bijvoorbeeld dat ergens reeën leven. Je gaat daar kijken en je ziet drie reeën. Het is dan een feit geworden dat er reeën leven. Dat er drie reeën leven is een feit dat er waarschijnlijk meer leven is een aanname.

De ervaring heeft ons in dit geval geleerd dat het vermoeden, de theorie, lijkt te kloppen. Door herhaling van bovenstaande, onder verschillende omstandigheden, kan gezocht worden naar de omstandigheden die maken dat de theorie klopt.

Zo hebben we geleerd dat een reebok bijna altijd een gewei draagt. Bijna altijd want het komt ook voor dat een reebok geen gewei draagt. Het is een feit geworden dat een reebok vaak maar niet altijd een gewei draagt.

Door dit leerproces niet consequent uit te voeren gaat kennis verloren. Sommige mensen hebben voordeel bij het niet vastleggen van feitelijke omstandigheden en dus wegraken van kennis. Wij adviseren bouw kennis op door consequent verzamelen van informatie.

Niet te bewijzen en voor een leek onbetrouwbaar is het schatten van het werkelijk aantal reeën in de reeënpopulatie. Er is geen 99,9% zekerheid.

Om de populatie te schatten moet je over langere tijd de reeën en tellen en ervaring opbouwen. Daarbij dien je je er bewust van te zijn dat je nooit exact weet hoeveel reeën er op een bepaald moment in een gebied zijn.

Je kunt alleen op basis van kennis schatten hoeveel reeën gemiddeld over een jaar in een gebied leven. Circa honderd jaar reeën en hun leefomstandigheden vastleggen heeft die herbruikbare informatie opgeleverd. Die kennis in combinatie met actuele waarnemingen helpen een bruikbare indicatie van de populatie reeën te geven.

We gebruiken bij het schatten van de populatie reeën de resultaten van de jaarrondtellingen, de voorjaarstellingen en de historische gegevens.

De jaarrondtellingen geven een zeer grove schatting van het aantal reeën. De voorjaarstellingen geven daarnaast een moment opname van het minimumaantal reeën. Het percentage verschil tussen jaarrondtellingen en voorjaarstellingen is maximaal ongeveer 30%. Is dit percentage hoger dan 30% dan zijn er andere factoren die de telling beïnvloeden. Bij die andere factoren kun je denken aan extreme weersomstandigheden, tellers die niet vertrouwd zijn met het gebied en het gedrag van de reeën in dat gebied.

Dat betekent dat je maximaal ongeveer 30% bij de voorjaarstelling op mag tellen om te komen tot de geschatte populatie reeën. De reeënpopulatie is de goed uitgevoerde voorjaarstelling plus maximaal 30%. Naarmate er meer ervaring in dat gebied wordt opgebouwd kan dit getal beter worden.
Door dit jaar op jaar bij te houden en op dezelfde manier te doen komen jagers tot de uitspraak: In mijn veld lopen … reeën. De jager had horen te zeggen In mijn veld lopen tussen … en … reeën. Die variatie is afhankelijk van het moment in het jaar. Dat bewijzen is alleen mogelijk door mee te tellen, onafhankelijke tellers te gebruiken. U mag zich namelijk afvragen: Is dit voor of na de geboorte van de reekalfjes? Is dit inclusief of exclusief de sterfte door afschot en/of wildaanrijdingen? U begrijpt dat wij het liefst in zee gaan met mensen die oprecht proberen te weten hoeveel reeën er in het vroege voorjaar in hun gebied leven. Mensen die samenwerken om bewust beheermaatregelen te nemen.

Dat is heel anders met het beoordelen van de huidige leefomstandigheden voor reeën, de draagkracht. De methode van Haaften helpt daarbij het meest gedetailleerd. Met feiten heeft hij aangetoond dat er een zeker aantal reeën in een natuurgebied kan leven onder bepaalde omstandigheden. Later heeft hij gemerkt dat zijn methode niet optimaal was en heeft hij het element rust daaraan toegevoegd. Die door de toepassing van zijn methode, in het minder natuurlijke Nederland, essentieel bleek. Met de methode van Haaften inclusief de factor rust is de huidige situatie te schetsen. Een vereenvoudigde vorm van die methode is Het model Achterhoek waarbij de omstandigheden die van Haaften beoordeelt zijn teruggebracht tot drie te beoordelen leefomstandigheden; voedsel, rust en dekking. Dat vraagt dus plantenkennis en kennis van leefgewoonten van het ree. Je moet als het ware als het ree de leefomgeving beoordelen.
Door de ogen van het ree kijken.