Zwarte reeën

Om het verspreidingsgebied van zwarte reeën te bepalen worden meldingen van zwarte reeën verzameld en per gemeente in kaart gebracht. Op basis van meldingen van waarnemingen direct aan ons, meldingen op Waarnemingen België, Waarnemingen Nederland en berichten op het internet houdt Kenniscentrum Reeën een registratie bij. We leggen per gemeente (anno 2014) het totaal aantal meldingen vast plus het jaar van eerste en het jaar van de meest recente melding. Per jaar maken we een kaart van de meldingen tot de datum en gekleurd naar het moment van de eerste waarneming. We hebben inmiddels  de kaarten voor 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024.
​
Het onderzoek aan zwarte reeën helpt ons reeën, hun verspreiding en hun leefomgeving beter leren kennen. We ontvangen graag waarnemingen van bijzonder gekleurde reeën, bijzondere voorvallen en beeldmateriaal. Heeft u een ree gezien met een voor u opvallend verschijning of gedrag dan kunt u dit melden via ons Contactformulier.

De vraag "Hoe zeldzaam zijn zwarte reeën in Nederland?" is moeilijk te beantwoorden. Het zwarte ree komt in vrij veel gemeenten voor. De meldingen laten zien dat zwarte reeën niet logisch gemeld worden. Dat kan komen omdat ter plaatse de verschijning niet zo bijzonder wordt gevonden. De praktijk wijst uit dat met name 'vreemde' mensen de melding doen. Daar waar zwarte reeën worden gewaardeerd zijn het lokale natuurliefhebbers die de zwarte reeën melden. Dit is terug te zien in het totaal aantal meldingen per gemeente. We zien in de soms geleverde foto's dat het percentage zwarte reeën en de intensiteit van het zwart verschilt. Kortom een boeiend natuurverschijnsel.

De variatie in voorkomen zegt mogelijk ook iets over de kwetsbaarheid en over het beheer. Door langjarig een registratie bij te houden kunnen we zien of de dichtheid en de verspreiding toe of afneemt. We denken dat zwarte reeën geïsoleerd worden door een discriminatie in de populatie of dat er invloeden van buiten zijn die voorkomen dat zwarte reeën tot de theoretische dichtheid van twintig procent van de populatie kan groeien. De registratie en aandacht voor de uitzonderlijk gekleurde reeën kan de invloed van buiten tot een minimum beperken.

De reactie op de vraag; hoe zeldzaam zijn zwarte reeën dient in het belang van het ree beantwoord te worden met: Ze komen niet zoveel voor als op basis van erfelijkheidsleer verwacht mag worden.

Het is een opvallende verschijning waarover Kenniscentrum Reeën graag meldingen ontvangt.

Voor meer informatie:
Das schwarze rehwild de Lucie - 1966
Das schwarze reh der Niederlanden - 1970
Zwarte reeën in beeld: Black is beautiful - 2022

In 2020 is op basis van de onderzoeksgegevens bevestigd dat melanisme op een recessieve manier wordt geërfd bij de Europese ree (capreolus capreolus) en een mutatie van het Agouti-signaalproteïne sterk geassocieerd is met dat melanisme.

Erven op een recessieve manier betekent dat een genetische eigenschap (gen) of aandoening alleen tot uiting komt als een indivu (ree) twee kopieën van het recessieve gen heeft geërfd — één van elke ouder.

Genetica in het kort

• Elk ree heeft twee kopieën van elk gen: één van de moeder en één van de vader.
• Een gen kan dominant of recessief zijn.
  • Dominant gen: slechts één kopie is genoeg om de eigenschap te laten zien.
  • Recessief gen: je hebt twee kopieën nodig (dus van elke ouder één) om de eigenschap of aandoening te laten zien.

Voorbeeld: Zwart ree

Stel dat een aandoening recessief is, zoals zwart worden ree:

• Als beide ouders drager zijn (ze hebben één recessief gen, maar zijn zelf bruin), dan is er:
  • 25% kans dat het kind zwart wordt (twee recessieve genen).
  • 50% kans dat het kind drager is (één recessief gen).
  • 25% kans dat het kind geen drager is (twee normale genen).

Kenmerken van recessieve overerving

• Komt vaak voor in families waar beide ouders drager zijn.
• Het verschijnsel, de aandoening, kan “verborgen” blijven in meerdere generaties.
• Dragers hebben meestal geen aanwijzingen/symptomen van het verschijnsel, de aandoening.

Voor meer informatie:
An Agouti-Signaling-Protein Mutation is Strongly Associated with Melanism in European Roe Deer
Institut für Zoo- und Wildtierforschung in Berlin